พิธีฮัจย์จะทำในเดือน ซุล-ฮิจยะห์

(เดือนที่ 12 ของปีฮิจเราะห์ศักราช) ของแต่ละปี การกำหนดพิธีฮัจย์นั้น จะใช้การดูเดือน เพื่อกำหนดวันต่างๆ โดยจะดูเดือนกันในวันที่ 29 เดือน ซุลเกี๊ยะดะห์ เพื่อกำหนด วันที่ 1 เดือนซุลฮิจยะห์ และวันที่ 10เดือนซุลฮิจยะห์ จะเป็นวัน อีดิ้ลอัฎฮา หรือ อีดใหญ่(รายอ) โดยผู้ที่ไม่ได้ไปประกอบพิธีฮัจย์จะทำกรุบาน (เชือดสัตว์ และแบ่งปันเนื้อให้กับผู้ยากไร้)

การประกอบพิธีฮัจย์มี 3 แบบ

1.  ตะมัตตัวะอฺ คือ ผู้ครองเอียะฮ์รามตั้งเจตนาทำอุมเราะห์ก่อนการทำฮัจย์ ขณะที่เข้าสู่เทศกาลฮัจย์แล้ว กล่าวคือเมื่อจะเดินทางเข้าสู่มักกะฮ์ให้เนียตเอียะฮ์รามอุมเราะห์แล้วเข้ามักกะฮ์ เมื่อตอวาฟ สะแอแล้วจึงขลิบผม เป็นอันว่าเสร็จพิธีอุมเราะห์ ปลดชุดเอียะฮ์รามแล้วแต่งกายตามปกติได้ หลังจากนั้นรอจนถึงวันที่ 8 ซุ้ลฮิจยะห์ จึงแต่งเอียะฮ์รามใหม่ เพื่อเริ่มพิธีฮัจย์ต่อไป วิธีนี้เป็นวิธีที่สะดวกสบายมาก เพราะไม่ต้องครองเอียะฮฺรามนาน แต่ต้องเสียดัม (ค่าทดแทน) เพราะทำอุมเราะห์ในช่วงเวลาฮัจย์
    
2. อิฟร๊อต คือ ผู้ครองเอียะฮ์รามหลังจากการทำการตอวาฟกุดุมแล้วเขาจะต้องสวมชุดเอียะฮ์รามจนกระทั่งถึงวันที่ 10 ซุ้ลฮิจยะห์ หลังจากนั้นจึงทำอุมเราะห์   กล่าวคือ เมื่อจะเดินทางเข้าสู่มักกะฮ์ ให้เนียตเอี๊ยะฮ์รามแล้วเข้าสู่มักกะฮ์เพื่อตอวาฟกุดุม (ตอวาฟเคารพ) หลังจากนั้นต้องครองเอียะรามฮ์ต่อไปจนถึงวันทำพิธีฮัจย์ หลังจากเสร็จพิธีขว้างเสาหินญุมรอตุ้ลอะกอบะฮ์แล้ว จึงปลดเอียะห์รามได้และต้องรีบทำอุมเราะห์ต่อไป ซึ่งวิธีนี้เหมาะสำหรับผู้เดินทางเข้ามักกะฮ์ใกล้วันเริ่มพิธีฮัจย์ ไม่ต้องเสียดัม ได้ผลบุญมาก แต่ลำบาก เพราะต้องระวังข้อห้ามในการครองเอียะฮ์รามระหว่างรอวันเริ่มพิธีฮัจย์
    
3. กิรอน คือ ผู้ครองเอียะฮ์รามตั้งเจตนาทำอุมเราะห์และการทำฮัจย์พร้อมกัน หลังจากการทำอุมเราะห์คือตอวาฟและสะแอแล้ว ไม่ต้องโกนศีรษะหรือตัดผม แต่ให้เขาครองเอียะฮ์รามกระทั่งถึงวันที่ 10 ซุลฮิจญะฮฺ  กล่าวคือ เมื่อจะเดินทางเข้าสู่มักกะฮ์ ให้เนียตเอี๊ยะฮ์รามทั้งอุมเราะห์และฮัจย์พร้อมกัน แล้วจึงเดินทางเข้าสู่มักกะห์เพื่อตอวาฟกุดุม และต้องครองเอียะฮ์รามต่อไปจนถึงวันเริ่มพิธีฮัจย์ จึงทำพิธีต่างๆ ของฮัจย์จนครบ แต่ในพิธีตอวาฟและสะแอนั้น ต้องเนียตว่าเป็นการตอวาฟสะแอ ทั้งอุมเราะห์และฮัจย์พร้อมกันด้วยและต้องเสียดัม เพราะทำอุมเราะห์ในช่วงเวลาฮัจย์ วิธีนี้ประหยัดเวลา เพราะทำครั้งเดียวได้ทั้ง 2 พิธี แต่ต้องลำบากในการครองเอียะฮ์รามนาน
    

รุก่นฮัจย์ มี 5 ประการ

1. การครองเอียะฮ์ราม คือ การตั้งเจตนาเข้าสู่พิธีฮัจย์
2. วุกุฟ   คือ การพักสงบที่ทุ่งอารอฟะฮ์ โดยเริ่มตั้งแต่ดวงอาทิตย์คล้อยของวันที่ 9 ซุลฮิจญะฮฺ จนกระทั่งดวงอาทิตย์ตก
3. ตอวาฟอิฟาดะฮ์ คือ การเดินตอวาฟรอบบัยตุ้ลลอฮฺ 7 รอบ
4. สะแอ คือ   การเดินระหว่างภูเขาซอฟอกับมัรวะฮ์ 7 เที่ยว
5. ตะฮัลลุ้ล คือ   การโกน หรือ ตัดผม
   
   หากไม่ทำข้อใดข้อหนึ่ง  หรือกระทำแต่ไม่ถูกต้องสมบูรณ์ถือว่าพิธีฮัจย์ย่อมเสียเปล่า  ไม่มีผลแต่อย่างใด

 
วาญิบฮัจย์มี 6 ประการ

1. เอียะฮ์รามจากสถานที่ๆ ถูกกำหนดไว้
2. การพักค้างแรมที่มุซดะลิฟะฮ์   เริ่มตั้งแต่ดวงอาทิตย์ตกของคืนวันที่ 10 ซุลฮิจญะฮฺ จนกระทั้งเวลาซุบฮฺ
3. การค้างคืนที่มีนา 3 คืน
4. การขว้างเสาหิน 
5. การตะฮัลลุ้ลเอาวัล (ตัดผมครั้งที่ 1) คือหลังจากขว้างเสาหินที่ญุมรอตุ้ลอะกอบะฮ์ ในเช้าวันที่ 10 ซู้ลฮิจยะห์
6. การตอวาฟวิดาอฺ (ตอวาฟอำลา)
   
   หากละเว้นข้อใดข้อหนึ่ง ต้องเสียดัม (ค่าทดแทน) เมื่อเสียดัมแล้ว พิธีฮัจย์จึงจะมีผลครบสมบูรณ์

ข้อห้ามสำหรับผู้ที่ครองเอี๊ยะฮ์ราม

• ห้ามสวมเสื้อผ้าที่มีรอยเย็บ กางเกง กางเกงชั้นใน ห้ามสวมหมวก (สำหรับผู้ชาย)
• ห้ามใส่เครื่องหอมหรือน้ำหอมทุกชนิด
• ห้ามตัดเล็บ ตัดผม โกนหนวด
• ห้ามพูดจาหยาบคาย ไร้สาระ เกี้ยวพาราสี การนินทา และการทะเลาะวิวาท
• ห้ามมีเพศสัมพันธ์ เล้าโลม กอดจูบ
• ห้ามจัดพิธีนิกะฮฺ (แต่งงาน) หรือ การหมั้น
• ห้ามไล่ล่าสัตว์ในเขตแผ่นดินฮะราม (ห้าม)
• ห้ามตัดหรือถอนต้นไม้ในเขตแผ่นดินฮะราม

ข้อมูลอ้างอิง  :   คู่มือ ฮัจย์ เรียบเรียงโดย ฮัจยียูซุฟ  บินอับดุลเลาะฮ์
Link ที่เกี่ยวข้อง :  http://hajj.qrk5.com/